Bệnh Thán Thư Trên Cây Có Múi: Nhận Diện Và Biện Pháp Phòng Trị Hiệu Quả

Bệnh thán thư là một trong những vấn đề thường gặp trên cây có múi, gây tổn thất nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng nông sản. Với đặc điểm lây lan nhanh và khó kiểm soát nếu không được xử lý kịp thời, bệnh thán thư trở thành nỗi lo của nhiều nhà vườn. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng trị phù hợp không chỉ giúp bảo vệ vườn cây mà còn nâng cao hiệu quả kinh tế. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về bệnh thán thư trên cây có múi trong bài viết dưới đây.

1. Nguyên nhân và tác nhân gây bệnh thán thư trên cây có múi

Bệnh thán thư trên cây có múi là một trong những bệnh phổ biến và gây thiệt hại lớn, đặc biệt trong các khu vực trồng cây có múi tại Việt Nam. Tác nhân chính gây bệnh là hai loài nấm: Colletotrichum gloeosporioides và Colletotrichum acutatum. Đây là những loài nấm ký sinh có khả năng gây hại trên nhiều bộ phận của cây, từ lá, cành, quả đến hoa, làm suy yếu cây trồng và giảm năng suất nghiêm trọng.

Điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm

Nấm Colletotrichum spp. phát triển mạnh mẽ trong điều kiện khí hậu ẩm ướt, đặc biệt khi độ ẩm không khí cao và nhiệt độ dao động từ 25-30°C. Đây là mức nhiệt độ lý tưởng để bào tử nấm nảy mầm và xâm nhập vào các mô cây. Những khu vực có lượng mưa lớn hoặc thường xuyên có sương mù vào sáng sớm là môi trường lý tưởng để bệnh bùng phát.

Ngoài ra, việc tưới nước không đúng cách, đặc biệt là tưới vào buổi tối hoặc để cây bị ngập úng, cũng tạo điều kiện cho nấm phát triển. Các vườn cây có tán lá dày đặc, ít được cắt tỉa, thiếu ánh sáng và thông thoáng cũng là môi trường thuận lợi để nấm lây lan nhanh chóng.

Cây bị nấm tấn công dẫn đến bệnh thán thư trên cây có múi

Cách lây lan của bào tử nấm

Bào tử nấm Colletotrichum spp. có khả năng lây lan rất nhanh qua nhiều con đường khác nhau:

• Qua gió và mưa: Khi có gió mạnh hoặc mưa lớn, bào tử nấm dễ dàng phát tán từ cây này sang cây khác. Đặc biệt, trong mùa mưa, bệnh thường bùng phát mạnh mẽ hơn.
• Qua côn trùng: Một số loài côn trùng như rệp, bọ trĩ có thể mang theo bào tử nấm từ cây bị bệnh sang cây khỏe mạnh.
• Qua tàn dư thực vật: Các cành lá, quả bị bệnh không được thu gom và tiêu hủy đúng cách sẽ trở thành nguồn lây nhiễm cho các vụ mùa sau.

Tác động của bệnh

Khi nấm xâm nhập vào cây, chúng phá hủy các tế bào và mô thực vật, làm giảm khả năng quang hợp, hấp thụ dinh dưỡng và nước của cây. Điều này không chỉ làm giảm năng suất mà còn ảnh hưởng đến chất lượng trái cây, khiến quả dễ bị thối, mất giá trị thương mại.

Như vậy, việc hiểu rõ nguyên nhân và tác nhân gây bệnh là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bà con nông dân có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả.

Tác nhân gây bệnh thán thư trên cây có múi

2. Triệu chứng nhận biết bệnh thán thư trên cây có múi

Để kiểm soát hiệu quả bệnh thán thư trên cây có múi, việc nhận biết sớm các triệu chứng của bệnh là vô cùng quan trọng. Bệnh có thể xuất hiện trên nhiều bộ phận của cây, từ lá, cành, quả đến hoa. Dưới đây là các dấu hiệu cụ thể mà bà con cần lưu ý:

• Trên lá: Triệu chứng đầu tiên thường xuất hiện trên lá với các đốm tròn nhỏ màu nâu đậm hoặc đen. Những đốm này ban đầu có kích thước nhỏ, nhưng nếu không được kiểm soát, chúng sẽ lan rộng, liên kết với nhau tạo thành các mảng lớn. Lá bị bệnh thường khô dần, giòn và dễ rụng, làm giảm khả năng quang hợp của cây.

Triệu chứng bệnh thán thư thường xuất hiện trên lá với các đốm tròn nhỏ màu nâu đậm hoặc đen

• Trên cành: Cành cây cũng là một trong những bộ phận dễ bị tổn thương bởi bệnh thán thư trên cây có múi. Các vết bệnh thường có màu nâu sẫm, lõm vào trong và lan dần theo chiều dài của cành. Khi bệnh tiến triển, cành bị khô, giòn và dễ gãy, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của cây.
• Trên quả: Quả bị nhiễm bệnh thường xuất hiện các đốm bệnh màu nâu, lõm xuống so với bề mặt quả. Những đốm này có thể lan rộng, gây thối quả, làm giảm giá trị thương mại. Trong nhiều trường hợp, quả bị bệnh sẽ rụng sớm, khiến năng suất giảm đáng kể.

 Quả bị nhiễm bệnh thường xuất hiện các đốm bệnh màu nâu

• Trên hoa: Hoa cây có múi cũng không tránh khỏi sự tấn công của nấm Colletotrichum spp. Hoa bị nhiễm bệnh thường có biểu hiện héo, chuyển màu nâu và rụng trước khi kết trái. Điều này không chỉ làm giảm tỷ lệ đậu quả mà còn ảnh hưởng đến năng suất chung của cả vườn cây.

Những triệu chứng trên không chỉ làm suy yếu cây trồng mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng trái cây. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh thán thư trên cây có múi sẽ giúp bà con kịp thời áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát, hạn chế tối đa thiệt hại.

Triệu chứng nhận biết bệnh thán thư trên cây có múi

3. Biện pháp phòng ngừa bệnh thán thư trên cây có múi

Phòng bệnh luôn là giải pháp hiệu quả và tiết kiệm nhất để bảo vệ cây trồng khỏi các tác nhân gây hại, đặc biệt là bệnh thán thư trên cây có múi. Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa mà bà con nông dân có thể áp dụng để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, đảm bảo năng suất và chất lượng cây trồng.

• Chọn giống kháng bệnh: Một trong những biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa bệnh thán thư trên cây có múi là sử dụng các giống cây có khả năng kháng bệnh tốt. Các giống kháng bệnh thường được lai tạo để có sức đề kháng cao hơn trước sự tấn công của nấm Colletotrichum spp. Ví dụ, một số giống bưởi da xanh hoặc cam sành đã được nghiên cứu và chứng minh có khả năng chống chịu tốt hơn với bệnh thán thư. Việc chọn giống kháng bệnh không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh mà còn tiết kiệm chi phí sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
• Cắt tỉa cành tạo tán thông thoáng: Việc cắt tỉa cành lá thường xuyên không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh mà còn tạo điều kiện thông thoáng, giảm độ ẩm trong tán cây – yếu tố quan trọng giúp hạn chế sự phát triển của nấm. Bà con nên loại bỏ các cành lá bị bệnh, cành già yếu hoặc mọc chen chúc để ánh sáng và không khí có thể lưu thông tốt hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong mùa mưa, khi độ ẩm cao dễ tạo điều kiện cho bệnh phát triển.
• Vệ sinh vườn sạch sẽ: Vệ sinh vườn là một yếu tố không thể thiếu trong việc phòng ngừa bệnh thán thư trên cây có múi. Các tàn dư thực vật như lá, cành, quả rụng bị bệnh cần được thu gom và tiêu hủy đúng cách để tránh trở thành nguồn lây nhiễm cho các vụ mùa sau. Ngoài ra, bà con nên thường xuyên kiểm tra vườn cây, loại bỏ kịp thời các bộ phận bị bệnh để hạn chế sự lây lan của nấm.
• Bón phân cân đối: Bón phân đúng cách không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh mà còn tăng cường sức đề kháng trước các tác nhân gây bệnh. Bà con nên sử dụng các loại phân bón cân đối giữa đạm (N), lân (P), kali (K) và bổ sung thêm các vi lượng cần thiết như canxi, magie, kẽm. Đặc biệt, việc sử dụng các loại phân bón hữu cơ hoặc phân bón sinh học cũng giúp cải thiện hệ vi sinh vật đất, tạo điều kiện thuận lợi cho cây phát triển và chống chịu tốt hơn với nấm bệnh.

Bón phân đúng cách không chỉ giúp cây phát triển tốt mà còn nâng cao sức đề kháng

• Tránh tưới nước vào buổi tối: Tưới nước vào buổi tối là một trong những nguyên nhân làm tăng độ ẩm trong vườn, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm Colletotrichum spp. phát triển. Vì vậy, bà con nên tưới nước vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều để cây có đủ thời gian hấp thụ nước và lá khô ráo trước khi đêm xuống. Ngoài ra, cần tránh tưới nước trực tiếp lên lá và hoa, thay vào đó, nên tưới vào gốc cây để hạn chế nguy cơ lây lan bào tử nấm.
• Tác động của biện pháp phòng ngừa: Việc áp dụng đồng bộ các biện pháp trên không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh thán thư trên cây có múi mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể của vườn cây. Một vườn cây khỏe mạnh, được chăm sóc đúng cách sẽ có khả năng chống chịu tốt hơn trước các tác nhân gây hại, đồng thời mang lại năng suất và chất lượng cao hơn.

Biện pháp phòng ngừa bệnh thán thư trên cây có múi

4. Biện pháp kiểm soát bệnh thán thư trên cây có múi

Khi bệnh thán thư đã xuất hiện trên cây có múi, việc kiểm soát kịp thời và hiệu quả là rất cần thiết để hạn chế thiệt hại. Dưới đây là những biện pháp kiểm soát mà bà con nông dân có thể áp dụng để đối phó với bệnh thán thư trên cây có múi.

Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đặc trị

Để tiêu diệt nấm Colletotrichum spp., bà con nên sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật đặc trị như M8 Xanh và HAMANCO Blue. Đây là những sản phẩm đã được nghiên cứu và chứng minh hiệu quả trong việc kiểm soát nấm gây bệnh thán thư.

• M8 Xanh: Loại thuốc này có khả năng ức chế sự phát triển của bào tử nấm, ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Bà con nên phun thuốc theo đúng liều lượng và hướng dẫn của nhà sản xuất để đạt hiệu quả cao nhất.

M8 Xanh ức chế sự phát triển của bào tử nấm, ngăn chặn sự lây lan bệnh

• HAMANCO Blue: Đây là một loại thuốc phổ rộng, không chỉ kiểm soát bệnh thán thư mà còn phòng ngừa nhiều loại bệnh khác trên cây có múi. Sử dụng HAMANCO Blue đúng cách sẽ giúp cây hồi phục nhanh chóng và giảm thiểu nguy cơ tái nhiễm.

HAMANCO Blue kiểm soát bệnh thán thư và nhiều bệnh khác trên cây có múi

Lưu ý: Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bà con cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tuân thủ các quy định về an toàn lao động, bảo vệ môi trường.

Luân phiên sử dụng các loại thuốc

Một trong những vấn đề phổ biến khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật là hiện tượng kháng thuốc. Nếu chỉ sử dụng một loại thuốc trong thời gian dài, nấm Colletotrichum spp. có thể phát triển khả năng kháng thuốc, làm giảm hiệu quả kiểm soát bệnh.

Để tránh tình trạng này, bà con nên luân phiên sử dụng các loại thuốc khác nhau, kết hợp giữa các hoạt chất có cơ chế tác động khác nhau. Điều này không chỉ giúp kiểm soát bệnh tốt hơn mà còn bảo vệ sức khỏe của cây trồng trong dài hạn.

Kết hợp với các biện pháp khác

Ngoài việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, bà con nên kết hợp với các biện pháp phòng ngừa đã được đề cập ở phần trước như vệ sinh vườn, cắt tỉa cành lá bị bệnh và bón phân cân đối. Đây là cách tiếp cận tổng hợp giúp kiểm soát bệnh hiệu quả hơn và giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Ngoài việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, cần cắt tỉa cành bệnh và bón phân cân đối

Tác động của biện pháp kiểm soát

Việc áp dụng đúng và kịp thời các biện pháp kiểm soát sẽ giúp hạn chế sự lây lan của bệnh thán thư trên cây có múi, bảo vệ năng suất và chất lượng trái cây. Đồng thời, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách cũng đảm bảo an toàn cho người sử dụng và môi trường xung quanh.

Áp dụng kịp thời các biện pháp kiểm soát giúp hạn chế lây lan bệnh thán thư trên cây có múi

Bệnh thán thư trên cây có múi là một trong những mối đe dọa lớn đối với năng suất và chất lượng cây trồng. Tuy nhiên, với sự kết hợp giữa các biện pháp phòng ngừa như chọn giống kháng bệnh, vệ sinh vườn, bón phân cân đối và các biện pháp kiểm soát như sử dụng thuốc trừ bệnh M8 Xanh, HAMANCO Blue, bà con hoàn toàn có thể hạn chế tối đa thiệt hại do bệnh gây ra.

Happy Agri khuyến cáo bà con nông dân nên thường xuyên kiểm tra vườn cây, phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh và xử lý kịp thời. Việc chăm sóc cây trồng đúng cách không chỉ giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững của vườn cây.

Hãy liên hệ ngay với Happy Agri để được tư vấn chi tiết về các sản phẩm phân bón nhập khẩu chất lượng cao và giải pháp bảo vệ cây trồng toàn diện. Chúng tôi luôn đồng hành cùng bà con trên hành trình nâng cao năng suất và chất lượng nông sản!

Thông tin liên hệ:

HAPPY AGRI

• Nhà máy 1: Lô A, Khu công nghiệp Thái Hoà, Đức Hoà, Long An
• Nhà máy 2: Lô H, Khu công nghiệp Hải Sơn, Đức Hoà Hạ, Long An
• Zalo đại lý/NPP: 0856555585
• Zalo giới thiệu sản phẩm: 0358469839
• Tư vấn kỹ thuật vật tư: 0903175183 
• Hỗ trợ khẩn cấp: 0845656606 - 0909085074
• Fanpage: https://www.facebook.com/happyagricungcapphanbonvathuocbvtv

Happy Agri xin hân hạnh đón tiếp và phục vụ quý khách!