# Hướng Dẫn Kỹ Thuật Trồng Thanh Long Hiệu Quả, Đơn Giản

Cây thanh long, một loại cây ăn quả nhiệt đới thuộc họ xương rồng (Cactaceae), không chỉ nổi bật với vẻ ngoài độc đáo mà còn mang lại giá trị kinh tế cao cho nhiều vùng nông nghiệp. Tại Việt Nam, thanh long đã trở thành cây trồng chủ lực, đóng góp đáng kể vào kim ngạch xuất khẩu nông sản. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của loại cây này, việc nắm vững kỹ thuật trồng thanh long, kỹ thuật chăm sóc cây thanh long là vô cùng cần thiết. Một quy trình canh tác chuẩn mực sẽ giúp bạn đạt được năng suất vượt trội, chất lượng quả tối ưu, đáp ứng yêu cầu thị trường ngày càng cao. Happy Agri tự hào là đối tác tin cậy, cung cấp các giải pháp cách trồng và chăm sóc cây thanh long, sản phẩm nông nghiệp chất lượng, hỗ trợ bạn trong mọi giai đoạn của kỹ thuật trồng và chăm sóc cây thanh long.

1. Tổng quan về cây thanh long và điều kiện sinh trưởng

Thanh long, một loại cây quen thuộc với nhiều người, không chỉ là một loại trái cây ngon miệng mà còn mang lại giá trị kinh tế cao cho người trồng. Để hiểu rõ hơn về loại cây này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những đặc điểm sinh học, điều kiện sinh trưởng lý tưởng và cách trồng và chăm sóc cây thanh long.

1.1. Đặc điểm sinh học của cây thanh long

Đặc điểm sinh học của cây thanh long

Thanh long có nguồn gốc từ vùng Trung Mỹ, là cây thân leo thuộc họ xương rồng. Cành của cây thanh long có 3 cạnh, màu xanh đậm, khả năng quang hợp. Rễ của cây phát triển cả rễ đất, rễ khí sinh, giúp cây bám vào trụ, hấp thụ dinh dưỡng. Hoa thanh long thường nở về đêm, màu trắng, kích thước lớn. Quả thanh long hình bầu dục, vỏ màu đỏ hoặc vàng khi chín, bên trong thịt trắng, đỏ hoặc tím hồng với nhiều hạt nhỏ li ti.

1.2. Yêu cầu về điều kiện ngoại cảnh

Yêu cầu về điều kiện ngoại cảnh

Để cây thanh long đạt năng suất cao, chất lượng tốt, việc hiểu rõ, đáp ứng các yêu cầu về điều kiện ngoại cảnh là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những yếu tố môi trường cần thiết để cây thanh long sinh trưởng, phát triển tối ưu.

• Nhiệt độ và ánh sáng: Thanh long là cây ưa sáng, cần cường độ ánh sáng cao, toàn phần để quang hợp hiệu quả. Nhiệt độ lý tưởng cho sự phát triển của cây dao động từ 21-29°C, chịu được nhiệt độ tối đa khoảng 38-40°C. Cây không chịu được lạnh. Đặc biệt, thanh long là cây ngày dài, cần một khoảng thời gian chiếu sáng nhất định để phân hóa mầm hoa, ra hoa.
• Nước: Thanh long chịu hạn tốt nhờ đặc tính của họ xương rồng, nhưng lại rất mẫn cảm với tình trạng ngập úng. Việc tưới nước đầy đủ, đúng cách là rất quan trọng, đặc biệt trong các giai đoạn khô hạn hoặc khi xử lý ra hoa.
• Đất trồng: Cây trồng trên nhiều loại đất khác nhau như đất xám bạc màu, đất phèn nhẹ, đất phù sa, đất đỏ bazan hay đất thịt. Tuy nhiên, đất cần tơi xốp, thông thoáng, thoát nước tốt, độ pH thích hợp từ 5.5 – 6.5. Hàm lượng hữu cơ cao trong đất cũng góp phần quan trọng vào sự phát triển của cây.

1.3. Các giống thanh long phổ biến và đặc điểm

Các giống thanh long phổ biến và đặc điểm

Để đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường, điều kiện canh tác khác nhau, nhiều giống thanh long đã được phát triển, trồng rộng rãi tại Việt Nam. Dưới đây là một số giống thanh long phổ biến, đặc điểm nổi bật của chúng.

• Thanh long ruột trắng Bình Thuận: Đây là giống được trồng rộng rãi, nổi tiếng nhất tại Bình Thuận. Cây sinh trưởng mạnh, cành to khỏe, hoa tự thụ phấn. Quả to, đẹp, tai quả xanh cứng, thịt quả màu trắng đục, chắc, có hạt nhỏ. Giống này cho năng suất cao. Tuy nhiên, khả năng ra hoa tự nhiên của giống này ở mức trung bình, thường tập trung, bị ảnh hưởng mạnh bởi quang kỳ, làm tăng chi phí xử lý ra hoa nghịch vụ.
• Thanh long ruột đỏ Long An: Giống này có nguồn gốc từ Đài Loan, được trồng phổ biến tại Long An. Quả có ruột đỏ tím, vị ngọt đậm (độ đường 16-18%), hàm lượng dinh dưỡng cao. Vỏ quả thường mỏng hơn, màu đỏ đậm tươi sáng. Giống này cũng thích nghi tốt với điều kiện nhiều ánh sáng, có giá trị kinh tế cao hơn giống ruột trắng trên thị trường quốc tế nhờ hương vị, màu sắc bắt mắt.

2. Kỹ thuật chuẩn bị trước khi trồng

Kỹ thuật chuẩn bị trước khi trồng

Để đảm bảo cây thanh long có một khởi đầu tốt, phát triển khỏe mạnh, việc chuẩn bị kỹ lưỡng kỹ thuật trồng thanh long trước khi trồng là vô cùng quan trọng. Từ việc chọn thời vụ, chuẩn bị hom giống đến xử lý đất, dựng trụ, mỗi công đoạn đều đóng vai trò then chốt trong việc tạo nền tảng vững chắc cho vườn thanh long của bạn.

• Thời vụ trồng: Thanh long trồng quanh năm ở các vùng có khí hậu thuận lợi, nhưng thời điểm lý tưởng thường vào đầu mùa mưa để cây con có đủ độ ẩm phát triển. Việc lựa chọn thời vụ cũng cần cân nhắc điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng cụ thể của từng vùng.
• Chuẩn bị hom giống:
  • Tiêu chuẩn chọn hom giống: Bạn nên chọn hom giống từ những cành bánh tẻ, có tuổi từ 6 tháng đến 1 năm, khỏe mạnh, không bị sâu bệnh. Kích thước hom lý tưởng là dài khoảng 40-50 cm.
  • Xử lý hom giống trước khi trồng: Sau khi cắt hom, bạn cần để hom ở nơi khô ráo, thoáng mát khoảng 5-7 ngày để vết cắt khô, se lại, tránh nấm bệnh xâm nhập. Trước khi trồng, hom giống cần được xử lý bằng thuốc trừ nấm để phòng ngừa các bệnh thối nhũn, đốm nâu. Một số hoạt chất trừ nấm phổ biến dùng để xử lý hom giống bao gồm Mancozeb, Azoxystrobin hoặc Metalaxyl.
• Chuẩn bị đất và trụ trồng
• Làm đất: Đất trồng cần được cày bừa kỹ, làm sạch cỏ dại. Bạn lên liếp hoặc đào hố tùy theo địa hình, phương pháp canh tác. Đảm bảo hệ thống thoát nước tốt để tránh ngập úng.
• Chọn và dựng trụ: Trụ trồng thanh long là trụ bê tông, trụ gỗ hoặc cây sống. Kích thước trụ phổ biến là cao 1.8-2.2 m (tính từ mặt đất), đường kính khoảng 15-20 cm. Khoảng cách giữa các trụ thường là 2.5-3 m, mật độ khoảng 1000-1200 trụ/ha. Việc lựa chọn loại trụ phù hợp sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của rễ khí sinh, giúp cây hấp thụ dinh dưỡng, bám trụ vững chắc.

3. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cơ bản

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cơ bản

Sau khi đã chuẩn bị kỹ lưỡng, giai đoạn trồng, chăm sóc cơ bản sẽ quyết định sự phát triển, năng suất của vườn thanh long. Việc áp dụng đúng kỹ thuật trồng thanh long, tưới nước, bón phân, làm cỏ, tỉa cành sẽ giúp cây thanh long sinh trưởng khỏe mạnh, cho trái chất lượng.

• Kỹ thuật đặt hom giống: Khi trồng, bạn nên đặt hom giống sâu khoảng 5-10 cm vào đất, nghiêng hom tựa vào trụ. Mỗi trụ thường trồng 3-4 hom. Sau khi đặt hom, lấp đất, tưới nước nhẹ để giữ ẩm.
• Tưới nước: Giai đoạn đầu sau trồng, cần tưới nước thường xuyên để giữ ẩm cho đất. Lượng nước, tần suất tưới sẽ điều chỉnh tùy theo giai đoạn sinh trưởng của cây, điều kiện thời tiết. Cần đảm bảo đất đủ ẩm nhưng không bị đọng nước.
• Bón phân cho thanh long giai đoạn kiến thiết cơ bản (năm 1-2): Giai đoạn này, mục tiêu là giúp cây phát triển bộ rễ, cành khỏe mạnh.
  • Bón lót: Trước khi trồng, bạn nên bón lót khoảng 15-20 kg phân hữu cơ hoai mục hoặc 1-1.5 kg super lân kết hợp với một ít vôi (tùy thuộc vào độ pH của đất) cho mỗi trụ.
  • Bón thúc: Sau khi trồng 15-20 ngày, bạn bắt đầu bón thúc. Sử dụng các loại phân NPK có tỷ lệ đạm cao, lân vừa phải, kali thấp. Ví dụ, bón định kỳ 1 tháng/lần với liều lượng khoảng 80-100 gram Urea kết hợp 150-200 gram NPK 20-20-15 cho mỗi trụ. Happy Agri cung cấp đa dạng phân bón hữu cơ, NPK nhập khẩu chất lượng cao, giúp bạn tối ưu hóa dinh dưỡng cho cây thanh long. Đặc biệt, phân bón hữu cơ MKT MT16 Mario đạm cá Mỹ với 20% chất hữu cơ, Humic, Fulvic, trung vi lượng tổng hợp, giúp cải tạo đất, tăng cường sức đề kháng, phục hồi sinh trưởng cho cây thanh long ngay từ giai đoạn đầu.
• Làm cỏ, tủ gốc: Thường xuyên làm sạch cỏ dại xung quanh gốc để tránh cạnh tranh dinh dưỡng, là nơi trú ngụ của sâu bệnh. Tủ gốc bằng rơm rạ hoặc vật liệu hữu cơ giúp giữ ẩm đất, điều hòa nhiệt độ, hạn chế cỏ dại.
• Tỉa cành, tạo tán: Tỉa bỏ các cành yếu, cành bị sâu bệnh hoặc cành mọc lộn xộn để tập trung dinh dưỡng nuôi các cành khỏe. Uốn cành để tạo tán đều, giúp cây nhận đủ ánh sáng, thông thoáng trong kỹ thuật trồng và chăm sóc cây thanh long.

4. Kỹ thuật chăm sóc thanh long giai đoạn kinh doanh và xử lý ra hoa

Khi cây thanh long bước vào giai đoạn kinh doanh, việc chăm sóc trở nên đặc biệt quan trọng để đảm bảo năng suất cao, chất lượng trái tốt nhất. Trong đó, kỹ thuật trồng cây thanh long, kỹ thuật bón phân, xử lý ra hoa đóng vai trò then chốt, đòi hỏi người trồng phải có kiến thức, kinh nghiệm để áp dụng một cách hiệu quả.

4.1. Bón phân giai đoạn kinh doanh

Bón phân giai đoạn kinh doanh

Khi cây thanh long bước vào giai đoạn kinh doanh, việc bón phân đúng cách, đầy đủ trở nên cực kỳ quan trọng để đảm bảo năng suất cao, chất lượng trái tốt nhất. Nhu cầu dinh dưỡng của cây trong giai đoạn này tăng lên đáng kể do cây vừa phải sinh trưởng, vừa phải ra hoa, nuôi trái.

• Bón phân sau thu hoạch: Sau mỗi đợt thu hoạch, bạn cần bón phân để phục hồi sức cho cây, chuẩn bị cho vụ mới. Tập trung vào phân hữu cơ, NPK cân đối.
• Bón phân trước khi ra hoa (giai đoạn phân hóa mầm hoa): Để kích thích cây ra hoa đồng loạt, bạn nên tăng cường lân, kali. Các công thức NPK như 16-9-21+TE, 15-68-15 hoặc 12-12-18 thường được khuyến nghị trong giai đoạn này.
• Bón phân nuôi nụ, hoa và quả non: Khi cây đã ra nụ, hoa, đậu quả non, cần cung cấp dinh dưỡng cân đối NPK, bổ sung vi lượng để nuôi trái lớn, đẹp, đạt chất lượng cao. Công thức NPK có tỷ lệ đạm, kali cao, lân thấp như 17-5-25 hoặc 20-15-17 sẽ rất phù hợp. Happy Agri có các sản phẩm phân bón chuyên biệt, công thức tối ưu cho từng giai đoạn sinh trưởng của thanh long. Bạn tham khảo phân bón NPK PREMIUM 17-17-17+TE để cung cấp dinh dưỡng cân đối, giúp cây phát triển toàn diện, ra hoa đậu quả đồng loạt, chất lượng. 

4.2. Kỹ thuật xử lý ra hoa nghịch vụ (chong đèn)

Kỹ thuật xử lý ra hoa nghịch vụ (chong đèn)

Để tăng năng suất, chủ động thời gian thu hoạch, kỹ thuật xử lý ra hoa nghịch vụ (chong đèn) đã trở thành một phương pháp phổ biến, hiệu quả trong canh tác thanh long. Bằng cách kéo dài thời gian chiếu sáng, kỹ thuật này giúp kích thích cây ra hoa trái vụ, đặc biệt hiệu quả trong mùa đông hoặc những giai đoạn ngày ngắn.

• Nguyên lý và điều kiện áp dụng: Thanh long là cây ngày dài, việc chong đèn vào ban đêm giúp kéo dài thời gian chiếu sáng, đánh lừa sinh lý cây để kích thích ra hoa trái vụ, giúp bạn chủ động thời gian thu hoạch, tăng số vụ trong năm. Kỹ thuật này đặc biệt hiệu quả trong mùa đông hoặc những giai đoạn ngày ngắn.
• Kỹ thuật chong đèn: Thời gian chong đèn thường kéo dài từ 8-10 giờ mỗi đêm, liên tục trong khoảng 15-20 đêm tùy theo mùa, điều kiện thời tiết. Việc sử dụng đèn LED chuyên dụng với quang phổ ánh sáng phù hợp (đặc biệt là ánh sáng đỏ, đỏ xa) đã được chứng minh là rất hiệu quả trong việc kích thích ra hoa đồng loạt, tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây.
• Chăm sóc cây trong quá trình chong đèn và sau khi rút đèn: Cần duy trì tưới nước, bón phân đầy đủ để cây có đủ sức ra hoa, nuôi trái.

4.3. Chăm sóc hoa và quả non

Chăm sóc hoa và quả non

Để đảm bảo chất lượng, kích thước trái thanh long đạt tiêu chuẩn, việc chăm sóc hoa, quả non đóng vai trò quan trọng trong quy trình canh tác. Từ việc tỉa hoa, tỉa quả đến thụ phấn bổ sung, bảo vệ quả non, mỗi công đoạn đều góp phần tạo nên những trái thanh long đẹp mắt, ngon miệng trong kỹ thuật trồng cây thanh long.

• Tỉa hoa, tỉa quả: Tỉa bớt hoa, quả non để tập trung dinh dưỡng nuôi những quả còn lại, giúp quả to, đẹp, đạt chất lượng cao. Mỗi cành nên giữ lại số lượng hoa/quả phù hợp với khả năng của cây.
• Thụ phấn bổ sung: Đối với một số giống thanh long tự thụ phấn kém hoặc để tăng tỷ lệ đậu quả, thực hiện thụ phấn bổ sung bằng tay.
• Bảo vệ quả non: Bao trái khi quả còn non giúp bảo vệ quả khỏi sâu bệnh, chim chóc, tác động của thời tiết, đồng thời cải thiện mẫu mã quả.

5. Phòng trừ sâu bệnh hại thanh long

Để bảo vệ vườn thanh long khỏi những tác động tiêu cực, việc phòng trừ sâu bệnh hại là một phần không thể thiếu trong kỹ thuật trồng, chăm sóc cây, giúp bảo vệ năng suất, chất lượng trái.

5.1. Các loại sâu bệnh hại phổ biến trên cây thanh long

Các loại sâu bệnh hại phổ biến trên cây thanh long

Để có biện pháp phòng trừ hiệu quả, việc nhận biết, nắm rõ thông tin về các loại sâu bệnh hại phổ biến trên cây thanh long là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số loại bệnh, sâu hại thường gặp, cùng với những đặc điểm nhận dạng cơ bản.

• Bệnh hại:
  • Bệnh đốm nâu: Do nấm Neoscytalidium dimidiatum gây ra. Triệu chứng ban đầu là các vết lõm màu trắng, sau đó phát triển thành đốm tròn màu nâu như mắt cua, liên kết thành mảng lớn gây sần sùi cành hoặc thối khô trên cành, quả.
  • Bệnh thán thư (đốm mắt cua): Do nấm Colletotrichum gloeosporioides.
  • Bệnh thối cành, thối rễ, nấm bồ hóng, đốm trắng: Cũng là những bệnh thường gặp, gây ảnh hưởng đến sinh trưởng, năng suất của cây.
• Sâu hại:
  • Rệp sáp: Sống, hút nhựa trên chồi non, trái, làm chồi, trái chậm phát triển, thường cộng sinh với kiến.
  • Bọ trĩ: Gây hại nặng trong mùa nắng, chích hút ở phần tiếp giáp tai của nụ hoa, quả non, gây hiện tượng "mắc võng" làm giảm giá trị thẩm mỹ.
  • Bọ xít, kiến lửa, ruồi vàng, ốc sên: Cũng là những đối tượng gây hại phổ biến trên thanh long.

5.2. Biện pháp phòng trừ tổng hợp (IPM)

Biện pháp phòng trừ tổng hợp (IPM)

Để bảo vệ vườn thanh long một cách hiệu quả, bền vững, việc áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp (IPM) là vô cùng quan trọng. Phương pháp này kết hợp nhiều giải pháp khác nhau, từ canh tác đến sinh học, hóa học, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, sức khỏe con người.

• Biện pháp canh tác: Vệ sinh vườn thường xuyên, cắt tỉa cành già, cành bị bệnh để tạo độ thông thoáng, loại bỏ nguồn bệnh. Đảm bảo hệ thống thoát nước tốt, tránh để vườn bị ẩm thấp. Bón phân cân đối, tránh dư đạm.
• Biện pháp sinh học: Sử dụng các chế phẩm sinh học chứa vi sinh vật đối kháng như nấm Trichoderma hoặc vi khuẩn Bacillus subtilis. Các vi sinh vật này cạnh tranh dinh dưỡng, tiết ra kháng sinh hoặc ký sinh để ức chế sự phát triển của nấm bệnh, đồng thời cải thiện sức khỏe đất, tăng cường đề kháng cho cây.
• Biện pháp hóa học: Khi cần thiết, sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh đúng cách, đúng liều lượng, tuân thủ nghiêm ngặt thời gian cách ly. Ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, an toàn cho người, môi trường. Happy Agri cung cấp các loại thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh nhập khẩu chính hãng, an toàn, hiệu quả, giúp bảo vệ vườn thanh long khỏi dịch hại. Bạn tin dùng thuốc trừ sâu NOFARA 35WG với hoạt chất Thiamethoxam, hiệu quả trong việc trừ các loại sâu hại phổ biến trên thanh long như bọ trĩ, rệp sáp, bọ nhảy, giúp bảo vệ năng suất cây trồng. 

6. Thu hoạch và bảo quản

Thu hoạch và bảo quản

Để đảm bảo chất lượng, kéo dài thời gian sử dụng, việc thu hoạch, bảo quản thanh long đúng cách là vô cùng quan trọng. Từ việc xác định thời điểm thu hoạch đến kỹ thuật thu hái, các biện pháp bảo quản, mỗi công đoạn đều ảnh hưởng đến giá trị thương phẩm của trái thanh long.

• Thời điểm thu hoạch: Bạn nên thu hoạch thanh long khi quả đạt độ chín phù hợp, thường dựa vào màu sắc vỏ quả (chuyển sang đỏ tươi hoặc vàng tùy giống), độ cứng của tai quả. Thu hoạch đúng thời điểm giúp đảm bảo chất lượng, hương vị tối ưu.
• Kỹ thuật thu hoạch: Sử dụng kéo hoặc dao sắc để cắt cuống quả, tránh làm tổn thương quả, cành. Cần nhẹ nhàng trong quá trình thu hoạch để tránh làm dập nát quả.
• Sơ bộ bảo quản sau thu hoạch: Sau khi thu hoạch, quả thanh long cần được làm sạch, phân loại, bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. sử dụng các biện pháp bảo quản lạnh để kéo dài thời gian sử dụng, giữ được độ tươi ngon của quả.

Việc áp dụng đồng bộ, khoa học các kỹ thuật trồng, chăm sóc cây thanh long là chìa khóa để bạn đạt được năng suất cao, chất lượng nông sản vượt trội. Từ khâu chuẩn bị đất, chọn giống, bón phân, tưới tiêu, đến phòng trừ sâu bệnh hại, thu hoạch, mỗi bước đều cần sự tỉ mỉ, kiến thức chuyên sâu. Trong bối cảnh nông nghiệp hiện đại, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật, sử dụng các sản phẩm chất lượng là yếu tố quyết định sự thành công. Happy Agri luôn sẵn lòng đồng hành cùng bạn, cung cấp các sản phẩm phân bón nhập khẩu, thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh chất lượng cao cùng những tư vấn chuyên sâu về kỹ thuật trồng thanh long, chăm sóc cây thanh long. Hãy liên hệ với Happy Agri ngay hôm nay để được hỗ trợ, cùng nhau xây dựng những vườn thanh long năng suất, bền vững, mang lại hiệu quả kinh tế tối đa cho bạn.

Thông tin liên hệ HAPPY AGRI:

Nhà máy 1: Lô A, Khu công nghiệp Thái Hoà, Đức Hoà, Long An

Nhà máy 2: Lô H, Khu công nghiệp Hải Sơn, Đức Hoà Hạ, Long An

Zalo đại lý/NPP: 0856555585

Tư vấn kỹ thuật và giới thiệu sản phẩm: 0903175183 

Hỗ trợ khẩn cấp: 0845656606 - 0909085074 - 0702984270

Fanpage: https://www.facebook.com/happyagrii

Happy Agri xin hân hạnh đón tiếp và phục vụ quý khách!